دڵشاد مستەفا

دوای‮ ‬نسكۆی‮ ‬1975 ‮‬رژێمی‮ ‬بەعس،‮ ‬لە درێژەپێدانی‮ ‬خەباتی‮ ‬خەڵكی‮ ‬كوردستان دەترسا،بەتایبەتیش دوای‮ ‬بڵاوبوونەوەی‮ ‬دەنگوباسی‮ ‬سەركردایەتی‮ ‬كاتیی‮ ‬پارتی‮ ‬دیموكراتی‮ ‬كوردستان‮ ‬،‮ ‬بۆیە لە هەموو لایەكەوە كەوتە پەلاماردانی‮ ‬كورد،‮ ‬لە ئەوروپا لە‮ 8/1/9791 ‮‬هەوڵی‮ ‬تیرۆركردنی‮ ‬سەرۆك‮ ‬بارزانی‮ ‬دا‮. ‬دوای‮ ‬نسكۆ،‮ ‬پارتی‮ ‬دیموكراتی‮ ‬كوردستان لەپێناو مافە نەتەوەییەكاندا،‮ ‬درێژەی‮ ‬بە خەبات داو،‮ ‬دەستی‮ ‬بە جموجۆڵ كردەوەو جارێكی‮ ‬دی‮ ‬خۆی‮ ‬رێكخستەوە،‮ ‬وێڕای‮ ‬جموجۆڵی‮ ‬ناوخۆی‮ ‬كوردستان و پێكهێنانی‮ ‬سەركردایەتی‮ ‬كاتی،‮ ‬پارتی‮ ‬لە دەرەوەی‮ ‬كوردستانیش،‮ ‬بەتایبەتی‮ ‬ئەوروپا دەستی‮ ‬بە چالاكی‮ ‬كرد‮.‬ ڤیەننا ناوەندێك بۆ كۆبوونەوەی‮ ‬تێكۆشەرانی‮ ‬پارتی پاش نسكۆی‮ ‬شۆڕشی‮ ‬ئەیلوول،‮ ‬ژمارەیەك لە تێكۆشەرانی‮ ‬پارتی،‮ ‬كە بریتی‮ ‬بوون لە پێشمەرگەو كادیرو كۆمەڵێك قوتابی‮ ‬زانكۆو ژمارەیەك ئەندامانی‮ ‬سەركردایەتی‮ ‬لە نەمسا نیشتەجێ بوون،‮ ‬بیریان لەوە كردەوە كە درێژە بە خەبات بدەن،‮ ‬ئەمەش بیرۆكەیەكی‮ ‬گرنگ بوو،‮ ‬بۆ ئەوەی‮ ‬تێكۆشانی‮ ‬تاراوگەو ناوخۆی‮ ‬كوردستان بەیەكەوە گرێ بدەنەوە،‮ ‬بەمەش ئەوكات ڤیەننای‮ ‬پایتەختی‮ ‬نەمسا،‮ ‬بووە ناوەندێكی‮ ‬گرنگی‮ ‬پارتی‮ ‬دیموكراتی‮ ‬كوردستان و بارەگای‮ ‬لقی‮ ‬6 ی‮ ‬ئەوروپاش هەر لە نەمسا بوو‮.‬ چاوی‮ ‬رژێم لەسەر‮ ‬ سەرۆك بارزانی‮ ‬بوو رووداوەكانی‮ ‬دوای‮ ‬نسكۆی‮ ‬5791‮ ‬زۆر بەخێرایی‮ ‬دەڕۆیشتن،‮ ‬رژێم بە قەولی‮ ‬خۆی،‮ ‬كۆتایی‮ ‬بە شۆڕشی‮ ‬كوردستان هێنابوو و لە نەشئەی‮ ‬ئەو خەیاڵانەدا،‮ ‬كە زۆری‮ ‬نەبرد،‮ ‬تێكۆشەران تێهەڵچوونەوەو،‮ ‬شۆڕشی‮ ‬گوڵان درێژەی‮ ‬بە شۆڕشی‮ ‬ئەیلوول داو،‮ ‬بڕیاری‮ ‬نەپسانەوەی‮ ‬كاروانی‮ ‬تێكۆشان و شۆڕش درایەوە،‮ ‬ئەو دەسپێكردنەوەیە،‮ ‬زۆر بەخێرایی‮ ‬تەشەنەی‮ ‬سەند،‮ ‬هەروەك ئەوە وابوو،‮ ‬ئاگر دەپوش وپەڵاش بەردرابێ و وەستانی‮ ‬نەبوو،‮ ‬بێگومان ئەو جۆرە هەواڵە بۆ رژێمی‮ ‬بەعس،‮ ‬هەواڵی‮ ‬ناخۆش بوون،‮ ‬بۆیە لە هەموو لایەكەوە بەرنامەی‮ ‬دژایەتی‮ ‬كردنی‮ ‬شۆڕش و كوردستانی‮ ‬دەست پێكرد،‮ ‬بەو پێیەی‮ ‬رێككەوتنی‮ ‬جەزائیری‮ ‬لە‮ ‬6‮/‬3‮/‬5791‮ ‬لەگەڵ‮ ‬شای‮ ‬ئێران ئیمزاكردبوو،‮ ‬لە ئێرانیشەوە بەدوای‮ ‬كۆكردنەوەی‮ ‬زانیاری‮ ‬بوو لەسەر شۆڕش و ئەقڵ و داینەمۆی‮ ‬هەڵسانەوە،‮ ‬بۆیە هەر لەسەرەتای‮ ‬هەڵگیرسانەوەی‮ ‬شۆڕشی‮ ‬گوڵانی‮ ‬درێژەپێدەری‮ ‬شۆڕشی‮ ‬ئەیلوول،‮ ‬رژێم كاری‮ ‬لەسەر شۆڕشگێڕان دەكرد و جموجۆڵی‮ ‬سەركردەكانی‮ ‬خستبووە ژێر چاودێرییەكی‮ ‬توندەوە،‮ ‬سەرۆك مسعود بارزانی،‮ ‬كە لە جمۆجۆڵەكانیدا بۆ تاودانەوەی‮ ‬شۆڕش و بەرخودانی‮ ‬خەڵكی‮ ‬كوردستان و گرێدانەوەی‮ ‬خەباتی‮ ‬پێشمەرگە لە كوردستان و تێكۆشەرانی‮ ‬ئەوروپادا،‮ ‬رۆڵی‮ ‬سەرەكی‮ ‬و دیاری‮ ‬هەبوو،‮ ‬رژێم زیاتر چاوی‮ ‬خستەسەرو،‮ ‬دوای‮ ‬چوونیشی‮ ‬بۆ ئەوروپا،‮ ‬بەتایبەتیش نەمسا،‮ ‬كە بەغدا ئاگاداری‮ ‬ئەوەبوو،‮ ‬ڤیەننا ناوەندێكی‮ ‬گرنگی‮ ‬تێكۆشەرانی‮ ‬پارتییە،‮ ‬بۆیە بەغدا بە چڕی‮ ‬چاوی‮ ‬خستە سەر ڤیەننا‮.‬ سەرۆك بارزانی‮ ‬لە نەمسا‮..‬ پیلانی‮ ‬بەغدا سەری‮ ‬نەگرت سەردانی‮ ‬سەرۆك بارزانی‮ ‬بۆ ڤیەننا،‮ ‬بۆ رژێمی‮ ‬بەعس،‮ ‬هەواڵێكی‮ ‬گرنگ بوو،‮ ‬بەتەمابوو لە ئەوروپا گورزی‮ ‬گەورەی‮ ‬خۆی‮ ‬بوەشێنێ و كۆتایی‮ ‬بە بەرنامەی‮ ‬گرێدانەوەی‮ ‬خەباتی‮ ‬پێشمەرگە لە كوردستان و خەباتی‮ ‬تێكۆشەرانی‮ ‬ئەوروپا بێنێ و بەرنامەی‮ ‬شۆڕش هەڵوەشێنێ و ئەو رووداوە بۆ دابەزاندنی‮ ‬ورەی‮ ‬خەڵكی‮ ‬كوردستان بەكاربێنێت،‮ ‬بەڵام خوای‮ ‬گەورە پشتیوان بوو و مەرامی‮ ‬گڵاوی‮ ‬بەغدا نەهاتەدی‮.‬ بۆ باسكردنی‮ ‬رووداوی‮ ‬هەوڵی‮ ‬تیرۆركردنی‮ ‬سەرۆك بارزانی‮ ‬لە‮ ‬8‮/‬1‮/9791‮ ‬لە ڤیەننا،‮ ‬باشترین سەرچاوە،‮ ‬شایەتحاڵەكانن،‮ ‬كە بریتین لەو هەڤاڵانەی‮ ‬یاوەری‮ ‬سەرۆك بارزانی‮ ‬بوون،‮ ‬بۆیە پەنا بۆ زانیارییەكانی‮ ‬د‮. ‬پیرۆت ئەحمەد دەبەم،‮ ‬كە‮ ‬یەكێكە لەوانەی‮ ‬لەناو ئەو رووداوەدا بووەو چەند ساڵێك لەمەوبەر سەردانی‮ ‬رۆژنامەی‮ »‬خەبات‮«‬ی‮ ‬كردو لەبارەی‮ ‬هەوڵی‮ ‬تیرۆركردنی‮ ‬سەرۆك بارزانی‮ ‬پێیڕاگەیاندین‮: ‬لە كۆتاییەكانی‮ ‬مانگی‮ ‬12 ی‮ ‬8791‮ ‬جەنابی‮ ‬سەرۆك بارزانی‮ ‬گەیشتە ڤیەننا،‮ ‬بەبۆنەی‮ ‬هاتنی‮ ‬سەری‮ ‬ساڵەوە لە ڤیەننا ماینەوە،‮ ‬ئیدی‮ ‬رژێمی‮ ‬بەعس لە هەوڵی‮ ‬ئەوەدا بوو كە چۆن بتوانن جەنابی‮ ‬كاك مسعود تیرۆر بكەن‮” ‬لەبارەی‮ ‬ئەو هەوڵە تیرۆریستییەوە كە لە‮ ‬8‮/‬1‮/‬9791 درا،‮ ‬گوتی‮:” ‬كەسێك هەبوو داوای‮ ‬بینینی‮ ‬جەنابی‮ ‬سەرۆكی‮ ‬كردبوو،‮ ‬ئەگەرچی‮ ‬زۆربەی‮ ‬هەڤاڵان لەگەڵ ئەوەدا نەبوون جەنابی‮ ‬سەرۆك ئەو كەسە ببینێ،‮ ‬بەڵام جەنابی‮ ‬سەرۆك پێداگیری‮ ‬لەسەر بینینی‮ ‬كەسەكە كرد،‮ ‬كاك مسعود لەگەڵ خوالێخۆشبوو فارس باوە لە ژوورێك دانیشتن و من و ئازاد بەرواری‮ ‬و محەمەد رەزاو عەبدولخالق مەنتك لە چاوەڕوانی‮ ‬بووین،‮ ‬كاتژمێر‮ ‬11 ی‮ ‬شەوی‮ ‬تێپەڕاند،‮ ‬فارس باوە بە جەنابی‮ ‬سەرۆكی‮ ‬گوت‮: ‬نەچیتە خوارەوە تا هەڤاڵان سەیرێكی‮ ‬ناوچەكە دەكەن،‮ ‬ئەوكات تۆش وەرە خوارەوە،‮ ‬ئەوەبوو ئێمە چووینە خوارەوە،‮ ‬من و كاك ئازاد بەرواری‮ ‬بەیەكەوە بووین،‮ ‬كەسێك بە دەستەچەپ لە نێو كابینەیەكی‮ ‬تەلەفۆن كردن بوو،‮ ‬بەرەو لای‮ ‬ئەو چووین،‮ ‬كاك حەمە رەزاو عەبدولخاقیش لەبەر دەرگاكە مانەوە،‮ ‬كاتێك رۆیشتین،‮ ‬كەسێكی‮ ‬دیكە لەوبەری‮ ‬شەقامەكە بەرووی‮ ‬ئێمە هات،‮ ‬كاك ئازاد بەرواری‮ ‬لەپێش منەوە بوو،‮ ‬كابرا دەمانچەی‮ ‬دەرهێنا،‮ ‬خۆشبەختانە گوللەی‮ ‬یەكەم نەتەقی،‮ ‬ئەوان وایانزانی‮ ‬كاك ئازاد،‮ ‬جەنابی‮ ‬كاك مسعود بارزانی‮ ‬یە،‮ ‬كاتێك تەقەی‮ ‬كرد،‮ ‬ئێمە گەڕاینەوە بۆ لای‮ ‬ئەو شوێنەی‮ ‬كە لێوەی‮ ‬هاتین،‮ ‬كاك ئازاد گوتی‮ ‬پێكرام منیش گوتم برینداربوومە،‮ ‬لەوكاتەشدا گڵۆپی‮ ‬شوێنەكە كوژایەوەو بەهۆیەوە ئێمەش كەوتینە خوارەوە،‮ ‬بۆیە زیاتر لە‮ ‬01‮ ‬گوللە بەر دیوارەكە كەوت،‮ ‬ئەوەبوو جەنابی‮ ‬سەرۆك گوتی‮ ‬وامزانیوە گیانتان لەدەست داوە،‮ ‬چونكە چوار كەس تەقەیان لێكردبووین،‮ ‬دوای‮ ‬ئەوەی‮ ‬سەرقاڵی‮ ‬تیماركردنی‮ ‬ئازاد بەرواری‮ ‬بووین،‮ ‬جەنابی‮ ‬كاك مسعود بارزانی‮ ‬گوتی‮ ‬پیرۆت تۆش برینداری،‮ ‬ئەوەبوو پۆلیس گەیشتە شوێنی‮ ‬رووداوەكەو ئێمەیان رەوانەی‮ ‬نەخۆشخانە كرد‮” ‬پاش ئەوەی‮ ‬تەقەكراوەو چەتەكان لەوێ نامێنن و دواتر پۆلیس دەگاتە شوێنی‮ ‬رووداوەكە،‮ ‬لەوبارەیەوە د‮. ‬پیرۆت گوتی‮:” ‬پاش ئەوەی‮ ‬پۆلیس گەیشتە شوێنەكە،‮ ‬ئێمەش هێزەكانی‮ ‬پۆلیسمان لە رووداوەكە ئاگاداركردەوە كە ئەمە جەنابی‮ ‬كاك مسعود بارزانی‮ ‬یە،‮ ‬كاتێك ئەمەیان زانی،‮ ‬لە شوێنی‮ ‬خۆیان كشانەوەو رێزو تەقدیرێكی‮ ‬زۆری‮ ‬جەنابی‮ ‬سەرۆك بارزانییان گرت،‮ ‬دواتر هەڤاڵەكانی‮ ‬دیكەش گەیشتنە لامان‮”.‬ هەنگاوی‮ ‬دوای‮ ‬پیلانەكە دوای‮ ‬ئەوەی‮ ‬پیلانەكە جێبەجێكرا،‮ ‬بەشدرابووانی‮ ‬ئەو پیلانە شوێنەكە بەجێ دەهێڵن بەو حیسابەی‮ ‬ئامانجی‮ ‬خۆیان پێكاوە،‮ ‬بۆ ئەوەی‮ ‬زیاتر لەبارەی‮ ‬ئەو پیلانە بزانین كە دوای‮ ‬تەقەكردنەكە بەكوێ گەیشت،‮ ‬پەیوەندیمان بە دڵشاد میران كرد كە لە نزیكەوە ئاگای‮ ‬لە رووداوەكە بووە و گووتی‮:”‬پاش هەوڵەكە بۆ بەیانی‮ ‬پۆلیسی‮ ‬نەمسا بە حیمایە ئیمەیان گەیاندە فڕۆكەخانە و بۆ قوبرس چووین‮”‬،‮ ‬لەبارەی‮ ‬ئەوەی‮ ‬ئاخۆ بۆچی‮ ‬لە نەمساوە چوونە قوبرس دڵشاد میران گووتی‮:”‬چونكە من لەوێ شوێنم هەبوو و حكوومەتی‮ ‬قوبرسی‮ ‬یۆنانی‮ ‬دۆستمان بوو‮”.‬ لەبارەی‮ ‬ژمارەی‮ ‬ئەوانەی‮ ‬لەو سەفەرەدا لە نەمساوە بۆ قوبرس پێكەوە بوون گووتی‮:”‬جەنابی‮ ‬سەرۆك و من و كاك عارف تەیفور بەیەكەوە سەفەرمان كرد‮”.‬ قوبرس وێستگەی‮ ‬دوای‮ ‬پیلانەكەیە،‮ ‬بەوپێیەی‮ ‬سەردانی‮ ‬سەرۆك بارزانی‮ ‬بۆ ڤیەننای‮ ‬پایتەختی‮ ‬نەمسا،‮ ‬برەودان بوو بە خەبات و تێكۆشانی‮ ‬دەرەوە و گرێدانەوەی‮ ‬بە خەباتی‮ ‬پێشمەرگایەتی،‮ ‬بۆیە لەو وێستگەیەشدا زۆر نامێننەوە لەبارەی‮ ‬بەجێهێشتنی‮ ‬قوبرس دڵشاد میران گووتی‮: ‬چەند هەفتەیەك لە قوبرس ماینەوە تا مانگی‮ ‬شوبات،كاتێ رژێمی‮ ‬شای‮ ‬ئێران رووخا،‮ ‬جەنابی‮ ‬سەرۆك لەگەڵ عارف تەیفور چوون بۆ تاران و منیش بۆ لوبنان‮”. ‬ هەولێر ناوەندێك بۆ پەیوەندی‮ ‬دیپلۆماسی‮ ‬و رووبەڕووبوونەوەی‮ ‬تیرۆر كاروانی‮ ‬خەباتی‮ ‬سەرۆك بارزانی‮ ‬ئەگەر تەنیا لە رووداوی‮ ‬ڤیەنناوە بۆ ئێستا هەولێر بەرچاوبخەین،‮ ‬هەڵكشانێكی‮ ‬مەزن لە بەرزبوونەوەی‮ ‬كێرڤی‮ ‬خەبات و پەیوەندیی‮ ‬دیپلۆماسیی‮ ‬هەرێمی‮ ‬كوردستان لەگەڵ وڵاتان،‮ ‬ئێستا سەرۆك بارزانی‮ ‬لە هەولێر پێشوازی‮ ‬لە سەرۆك و وەزیرو بەرپرسە باڵاكانی‮ ‬جیهان دەكات‮. ‬دوای‮ ‬ئەوەی‮ ‬داعش وەك فۆرمێكی‮ ‬نوێی‮ ‬دژایەتی‮ ‬كردنی‮ ‬كوردو كوردستان و رێگرتن لە بەرەوپێشەوەچوون،‮ ‬هێرشی‮ ‬كردە سەر كوردستان،‮ ‬ئەوە گەڵاڵە دەبێتەوە،‮ ‬كە دوژمنان لە بەرگی‮ ‬جیاجیاو بە پێی‮ ‬قۆناغ‮ ‬لە دژایەتی‮ ‬كردنی‮ ‬كوردستان بەردەوامن،‮ ‬ئەگەر لە‮ ‬9791 ‮ ‬دوژمن سەرۆك بارزانی‮ ‬كردبێتە ئامانج و زیان گەیاندن بە جوڵانەوەی‮ ‬رزگاریخوازی‮ ‬،‮ ‬بەتایبەتیش لە ڤیەننا كە ئەوكات ناوەندێكی‮ ‬دیاری‮ ‬تێكۆشەرانی‮ ‬پارتی‮ ‬بوو،‮ ‬ئەوا داعش درێژەی‮ ‬بەو دژایەتیكردنە و چەند شوێنێكی‮ ‬داگیركردو بەتەمابوو هەولێریش بریندار بكات،‮ ‬بەڵام ئازایەتی‮ ‬پێشمەرگەو بەرهەمی‮ ‬خەبات و تێكۆشانی‮ ‬خەڵك وحیكمەتی‮ ‬سەرۆك بارزانی‮ ‬لە بەرزكردنەوەی‮ ‬ئاستی‮ ‬دیپلۆماسیی‮ ‬كورد لەگەڵ وڵاتان و پەیداكردنی‮ ‬دۆست،‮ ‬ئەو خەونە نەگریسەی‮ ‬دوژمن نەهاتەدی،‮ ‬پێشمەرگە لە نێو‮ 06‮ ‬دەوڵەتی‮ ‬هاوپەیمانی‮ ‬دژی‮ ‬داعش تاكە هێزی‮ ‬سەر زەویی‮ ‬بوو،‮ ‬سەرۆك بارزانی‮ ‬رابەرایەتی‮ ‬بەرەی‮ ‬شەڕی‮ ‬دژی‮ ‬داعشی‮ ‬كرد،‮ ‬كەواتە دوژمن هەمیشە هەموو هۆیەكی‮ ‬بۆ دژایەتی‮ ‬كردنی‮ ‬كورد بەكارهێناوە،‮ ‬بۆنموونە،‮ ‬وێڕای‮ ‬شەڕ‮ ‬سەپاندن بەسەر كوردو خاپوركردنی‮ ‬كوردستان،‮ ‬چەندین جار هەوڵی‮ ‬تیرۆركردنی‮ ‬رەمزو سەركردەكانی‮ ‬كوردستانی‮ ‬داوەو هەموو ئەو هەوڵانەش لە پەنای‮ ‬ئاشتییەوە بووە،‮ ‬بەتایبەتی‮ ‬لە دەیەی‮ ‬حەفتای‮ ‬سەدەی‮ ‬رابردوو،‮ ‬وەك هەوڵی‮ ‬تیرۆركردنی‮ ‬ئیدریس بارزانی‮ ‬لە بەغدا ساڵی‮ ‬0791 ‬كە بۆ بەدواداچوونی‮ ‬ئیشوكاری‮ ‬گفتوگۆی‮ ‬نێوان شۆڕشی‮ ‬كوردستان و حكوومەتی‮ ‬بەغدا چووبووە بەغدا،‮ ‬هەروەها هەوڵی‮ ‬تیرۆركردنی‮ ‬بارزانیی‮ ‬نەمر لە حاجی‮ ‬ئۆمەران لە‮ ‬92/‬9‮/‬1791‮ ‬لە رێگەی‮ ‬چەند پیاوێكی‮ ‬ئایینی‮ ‬عەرەبەوە‮.‬ لە بەغدا ئەوانەی‮ ‬نایانەوێ عێراق عێراقێكی‮ ‬نوێ بێت،‮ ‬پشتیان لە دەستوور كرد كە تاكە رایەڵی‮ ‬پێكەوە گرێدان و پێكەوەژیانی‮ ‬پێكهاتەكانە،‮ ‬بۆیە بە ئاشكرا و بە پشتیوانی‮ ‬هێزە ئیقلیمییەكان دژی‮ ‬هەرێمی‮ ‬كوردستان وەستایەوە،‮ ‬تەنانەت رۆڵی‮ ‬پێشمەرگەی‮ ‬كوردستانیان لەبەرچاونەگرت،‮ ‬لەكاتێكدا ئەگەر هاوكاریی‮ ‬پێشمەرگە نەبووایە،‮ ‬سوپای‮ ‬عێراق و حەشدی‮ ‬شەعبی‮ ‬نەیاندەتوانی‮ ‬بە ئاسانی‮ ‬موسڵ لە دەستی‮ ‬داعش رزگاربكەن،‮ ‬دواتر بەهۆی‮ ‬ئەوەی‮ ‬گەلی‮ ‬هەرێمی‮ ‬كوردستان مافێكی‮ ‬رەوای‮ ‬خۆی‮ ‬كە ریفراندۆم بوو لە‮ ‬52 ی‮ ‬ئەیلوولی‮ ‬7102 پەیڕەو كرد،‮ ‬وێڕای‮ ‬ئەوەی‮ ‬بەغدا لە‮ ‬4102 بوودجەی‮ ‬هەرێمی‮ ‬كوردستانی‮ ‬بڕی‮ ‬بوو،‮ ‬ئابڵوقەی‮ ‬خستە سەر هەرێمی‮ ‬كوردستان و دواترپەلاماری‮ ‬كەركووك و ناوچەكانی‮ ‬دیكەی‮ ‬دەرەوەی‮ ‬ئیدارەی‮ ‬هەرێمی‮ ‬كوردستانی‮ ‬دا‮.‬ لە‮ ‬61ی‮ ‬ئۆكتۆبەری‮ 7102 بە رێككەوتنی‮ ‬ژێربەژێری‮ ‬گرووپێك خیانەتێكی‮ ‬گەورە كرا و سوپا و حەشد كەركووكیان داگیركرد،‮ ‬پێشمەرگەی‮ ‬سەر بە لایەنێك لە بەرەی‮ ‬شەڕ‮ ‬كشێندرایەوە،‮ ‬پێشمەرگەی‮ ‬پارتی‮ ‬بەتەنیا لە مەیدان مایەوە،‮ ‬جارێكیدی‮ ‬بەغدا بە هاوكاریی‮ ‬لایەنێك هەوڵی‮ ‬نەهێشتنی‮ ‬قەوارەی‮ ‬هەرێمی‮ ‬كوردستانی‮ ‬دا،‮ ‬غروری‮ ‬بەغدا بەو راددەیە گەیشت باس لە دادگاییكردنی‮ ‬سەرۆك مسعود بارزانی‮ ‬بكات،‮ ‬ئەو هێز و گرووپەی‮ ‬رۆڵی‮ ‬كەواسوری‮ ‬بەرلەشكری‮ ‬بینی،‮ ‬بەم بڕیارەی‮ ‬بەغدا كەیفیان دەهات،‮ ‬بەڵام خەونی‮ ‬بەغدا و ئەوانی‮ ‬دی‮ ‬نەهاتەدی،‮ ‬چونكە نەیانتوانی‮ ‬هەولێر و دهۆك داگیر بكەن،‮ ‬پێشمەرگە بەسەرپەرشتی‮ ‬سەرۆك بارزانی‮ ‬لێنەگەڕا داگیركەر لە پردێ بێتە پێشەوە،‮ ‬دواتریش‮ ‬بەرگرییەكی‮ ‬بێ وێنە لە سحێلا و مەحموودیە و تلسقۆف و مەخمور كرا‮.‬ ساڵی‮ ‬9791بەغدا ویستی‮ ‬رێگە لە هەوڵی‮ ‬سەرۆك بارزانی‮ ‬بگرێت،‮ ‬بۆ ئەوەی‮ ‬نەتوانێ خەباتی‮ ‬كوردانی‮ ‬تاراوگە و ناوخۆی‮ ‬كوردستان بەیەكەوە گرێ بداتەوە و شۆڕش دامركێننەوە،‮ ‬بەڵام ئەو پیلانەی‮ ‬بەغدا شكستی‮ ‬هێنا و شۆڕش بە خێرایی‮ ‬گەشەی‮ ‬كرد،‮ ‬لە‮ 7102ش بەغدا دژی‮ ‬خەڵكی‮ ‬كوردستان وەستایەوە،‮ ‬كە رای‮ ‬خۆیان لەبارەی‮ ‬ئایندەی‮ ‬كوردستان دەربڕی‮ ‬بوو،‮ ‬بۆیە كە خیانەت كرا و پیلانی‮ ‬ئیقلیمی‮ ‬و بێ دەنگی‮ ‬جیهان زەمینەیان بۆ جیهان خۆشكرد،‮ ‬جارێكی‮ ‬دی‮ ‬بەغدا دەیویست سەرۆك بارزانی‮ ‬كە سەرپەرشتیی‮ ‬ریفڕاندۆمی‮ ‬كردووە و وەك سەربەخۆخوازێك دادگایی‮ ‬بكات،‮ ‬بەڵام ئەوەی‮ ‬بەغدا و كلكەكانی‮ ‬خەون بوو نەهاتەدی،‮ ‬لە‮ 8102 سەرۆك بارزانی‮ ‬بە پێگەیەكی‮ ‬بەهێزەوە چووە بەغدا و فەرشی‮ ‬سوری‮ ‬بۆ راخرا،‮ ‬كەواتە پیلان و توند و تیژی‮ ‬و داگیركاری‮ ‬دادی‮ ‬دوژمنان نادات،‮ ‬بەهەڵەدا چووبوون،‮ ‬وایان زانی‮ ‬خەڵك لە هەڵبژاردن سەربەخۆخوازان سزا دەدات،‮ ‬بەڵام ئەوەی‮ ‬روویدا و چاوەڕوان بوو،‮ ‬خەڵك ئەوانەی‮ ‬سزادا كە دژی‮ ‬ریفڕاندۆم بوون،‮ ‬لە عێراق هەموو ئەو لایەنانەی‮ ‬دژی‮ ‬كورد بوون،‮ ‬كورسیەكانیان كەم بووەوە،‮ ‬كەچی‮ ‬لە كوردستان كورسییەكانی‮ ‬پارتی‮ ‬دیموكراتی‮ ‬كوردستان زیادی‮ ‬كرد،‮ ‬ئەو حزبە سەربەخۆییخوازە لە هەڵبژاردنی‮ 21 ئایاری‮ ‬8102 نەك لە سەر ئاستی‮ ‬عێراق بووە‮ ‬یەكەم حزب،‮ ‬لە هەڵبژاردنی‮ 03ی‮ ‬ئەیلوولی‮ ‬8102شدا پارتی‮ ‬دیموكراتی‮ ‬كوردستان‮ 54 كورسی‮ ‬پەرلەمانی‮ ‬كوردستانی‮ ‬بەدەست هێنا‮.‬