سه‌لام عه‌بدوڵڵا
لە 25/9/2017 گەلەكەمان، زۆرینەیەكی بەرچاو، لەو ڕۆژەدا دیواری ترس و دڵەڕاوكێی ڕووخاند و ڕووی كردە سندووقی دەنگدان بۆ یەكەمین جار، بڕیاری خۆی بە شێوازێكی شارستانیانە و دیموكراتیانەدا، دەنگی بە چاره‌نووسی خۆی دا كە تا ئەو ساتە ئاوا بە ئاشكراو بە بەرچاوی هەموو جیهانەوە، ئاشتیخوازنە، مۆڵەتی پێنەدرابوو.
ئەگەرچی دەوڵەتی عێراق كە بە بڕیاری هاوپەیمانانی براوەی جەنگی یەكەمی جیهانی و بە تایبەتی ئینگلیزەكان پێكهێنرا بوو، كە كورد نە بەشداری لەو پڕۆسەیەدا كردبوو نە ڕازیش بوو بەو دەوڵەتەی لەمەودوا ناونرا عێراق، چونكە كورد بە سەركردایەتی شێخ مەحمودی نەمر (1878 – 1956) لە هەوڵ و تەقەلای ڕۆنانی دەوڵەتێكی كوردی دا بوو كە لەمەو دواش هەر بە دەستی هێزو چەكی ئینگلیزەكان لە نێو برا، لەگەڵ ئەوەشدا، لەمەودوا، بە زۆرەملێ بەم عێراقەی ئێستاوە لكێنرا كە لە دامەزراندنییەوە، تا ئەمڕۆ كورد نەك نەبوو بە هاوبەشێك لەم دەوڵەتەدا و نەبووە خاوەنی مافە زەوتكراوەكانی لە ماوەی ئەم سەد ساڵەی مێژووی ئەم دەوڵەتە سەقەتەدا، بەڵكو لەو ڕۆژەوە دووچاری چەندین جۆر لە مامەڵەی خراپ و سەركوتكردن و زوڵم و ناهەقی بووەتەوە كە تا ئاستی بەكارهێنانی چەكە قەدەغەكراوەكان دژی، لە چەندین قۆناغدا، بەكارهێنراوە، ئەمە جگە لە هەوڵی كۆقڕكردنی گەلەكەی لە پرۆسەی بەدناوی ئەنفالەكاندا كەلەبەر چاوی هەموو جیهاندا دەرهەقی دەكرا و بەرامبەر ئەو تاوانە بێ وێنه‌یه‌ش تەنانەت لە دەوڵەتە ئیسلامییەكانیشەوە نووزەیەك لە بەرژەوەندیی ئەم گەلە ستەمدیده‌یه نەبیسترا.
ئێمەی گەلی كورد، لەم عێراقەدا، هەموو جۆرە، حكومڕانییەكمان، لەماوەی ئەم سەد ساڵەدا تاقی كردەوە، هیچ جیاوازییەكی بنەڕەتی و ئەرێنیمان لە غەیری ناهەقی بە شێوازی جۆراوجۆر نەدیت و هەر هەموویان لەسەر چەوساندنەوەو مافخورانمان دژایەتی مافەڕەواكانمان كۆك و ته‌باو هاوڕاو وەك یەك بوون، جا بە بۆردومان و هێزی سەربازی و چەكی كوشندە بووبێ یان بە بودجە و مووچە بڕین و بەردەوامی عەرەباندن و گۆڕینی دیموگرافی و شێواندنی مێژوومان بوو بێت. بۆیە هەر كە مۆڵەت ڕەخسا گەلەكەمان ئەو بڕیارە بوێرانەی لەم ڕۆژە پیرۆزەدا ڕۆژی ڕیفراندۆم، بە زۆرینەی دەنگ 92.7% بۆ سەربەخۆییدا.
دیارە ڕێژەیەكی یەكجار كەمیش كە 7.3% بە نەخێر دەنگی دژ بەم پرۆسە پیرۆزە دا چونكە ئەوەش ڕاستە كە لە نێوان هیچ نەتەوەیەكدا مەرج نییە سەد دەرسەدی بە ئاگاو بەهۆش خاوەن ئاوەز بێت.
بۆیە ئەو ڕۆژە لە دیرۆكی نەتەوەكەماندا، بە ڕۆژێكی مێژوویی و بڕیارێكی گەلێك بوێرانە و گرنگ لە قەڵەم دەدرێ، هەر بۆیە هەتا ئەم گەلە زیندووە بە هەموو ئامانجەكانی خۆی دەگات و دەوڵەتی سەربەخۆی خۆی وەك هەموو گەلانی دی بنیات دەنێت، ڕۆژی ڕیفراندۆم بە شاڕۆژی مێژوویی خۆی و بەشانازییه‌وه به‌رامبه‌ر هه‌موو جیهان، پێناسە دەكات.