مەھدى حەسەن موراد
هات چارشەمبووا سۆر و زەره
بەهار خەملاند بوو ژ کەسک و سۆر و سپی و زەرە
مە پێ خەملاندن سەرە دەره
هنجیێ سەرە دەرێ بخەملینه
بلا پرسیارکەت ئەڤه ژ بەر چینه
ئەڤه خەلاتێ تاوسی مەلەک و سڵتان ئێزینه
هه‌ر ملله‌ته‌کی ل سه‌ر روویێ ئه‌ردی کۆمه‌کا جه‌ژن و هه‌لکه‌فتا وا هه‌یی ، چی ئەڤ جه‌ژنه یێت جیهانی بنوەکی جه‌ژنا دەیکا و جه‌ژنا ئه‌ڤینیێ...هتد،یان جه‌ژنێن نه‌ته‌وایه‌تی یان ئاینی بن،کوردێن ئێزدی ژیهژمارەکا جه‌ژنا وێت هه‌ین ،نه‌ته‌وایه‌تی وەک نه‌ورۆز و یێت ئاینی جه‌ژنا سه‌رێ سالێ و جه‌ژنا جه‌مایێ وجه‌ژنا رۆژیێن ئێزی ...هتد.
جەژنا سەرسالێ كەڤنترین جەژنا مەئێزدیایە دكەفتە چارشەمبویا ئێكێ ژ مەها نیسانێ ب هژمارارۆژهەلاتی،كەڤناتیا وێ دزڤرتە دەستپێكا ئافراندنا كنیاتێ،دەمێ
پەدشای دور ژ نوورا خۆ نژاندی و ئاخ و ئاڤ و بای و ئاگر ژێ پەیداكرین،و كنیات پێ ئافراندی.
هەروەسان دبێژنە ڤێ جەژنێ،جەژنا تاووسی مەلەك(مەلەك زان) و دبێژنە چارشەمبووا رۆژاجەژنێ،چارشەمبووا سۆر
هات چارشەمبوا سۆرە
نیسان خەملاندبوو ب خۆرە
ژ باتن دە یا ب مۆرە*
ئەڤ جەژنە دەسپێكا سالا نوویە.
هەر ژ كەڤندا مللەتێن ئاری ل رۆژهەلاتا ناڤین ب شێوەیەكی گشتی و ل وەلاتێ میسۆپۆتامیا ب شێوەیەكیتایبەتی پێشوازی ل سالا نوو دكرن و دكرنە جەژن و ئاهنگێن جۆرا وجۆر ب ڤێ هەلكەفتێ دگێران و هەرئێكی ژ وان،بۆ جەژن و ئاهەنگێن سالا نوو رۆژەك یان چەند رۆژە دەست نیشانكربوون و هەر ئێكی ناڤەكدگۆتێ،سۆمەریا دگۆتێ:جەژنا زاكمۆك،بابلیا دگۆتێ:جەژنا ئەكیتۆ ومیدی یا دگۆتێ:نەورۆز تا نوكە ژیگەلێ كورد ب شێوەیەكی گشتی رێورسمێن تایبەت ب ئاهنگێن جۆرا وجۆر ب ڤێ هەلكەفتێ دگێرن.
ڤەكۆلینا دایە خویاكرن كو پەیڤا نیسان ژ پەیڤێن:نووزان یان نوو سال هاتی یە.
ئێزدی رێز وبەها وپیرۆزیێ ددەنە ڤێ مەهێ ژبەر هندێ دڤێ مەهێدا ژنا ناڤەگوهێزن و دبێژنگوننەهە،چونكی نیسان بخۆ بووكا سالێیە و ب جوانترین رەنگ وخەمل یە خەملاندییە و چو بوكا دسەرخۆرا نابینت.
ژبەر پووتە پێدانا ئێزدیان ب سورشتی و ژبۆ پاراستنا گژ وگیا و تەڤ رووەكا و ژبەركو ئەڤ مەهە دەمێ‌ڤەژین و بوو ژاندنا هەموو گیاندارایە،ئێزدی دڤێ مەهێ داجۆتی ناكەن و عەردی ناكۆلن.
رێ ورسمێن جەژنێ:
هێڤارا جەژنێ:
ل پەرستگەها پیرۆزا لالش،فتیل وچرایا،ل سووكا مەعریفەتێ و ل بەر نیشانگەهێن خاس و چاكا ڤێدخێن وهەر كەسەكی ئامادە دڤێت پشكداریێ دڤێ رێ و رسمێدا بكەت،هەروەسان دیندارو قەولزان،قەول و بەیتا برێز دكەن و سەما ژی تێتە كێشان.
زارۆك وگەنج قەستا هاوری گوندوباژێرا دكەن،كولیلكێن نیسانێ وبیناڤێ(كاریێ)دئینن.
كابانیێن مالێ هیكا دكەلینن و رەنگا ورەنگ دكەن،هەروەسان سەوكا دپێژن و ب سەردەر وجیناراندابەلاڤدكەن،و قەستا گورستانا گوندی دكەن و خێر وخێراتا ل سەر هەڤدو وبەلنگازا دە بەلاڤدكەن.
هەموو ئێزدی خۆ پاك و تەمییز دكەن و جل وبەركێت نوو دبەرخۆ دكەن ژبو پێشوازیا سالا نوو.
زەلام ب هەڤرا قەستا نیشانگەهێن خاسێن گوندی دكەن و زیارەتی دبن.
ل دووف پێچێبوونا خۆ هەر مالەك سەربرەكێ دكەنە خێر.
هەر مالەك چرایێ خودانێ مالێ ڤێدخێت.
رۆژا جەژنێ:
گەرەكە هەر ئێزدییەك بەری رۆژ هەلاتێ دەست وچاڤێن خۆ ب خوناڤێ جوانكەت.
دگەل رۆژهەلاتێ،كابانیا مالێ ،قەفتكەكە كولیلكێن نیسانێ وگیایێ بێناڤێ دگەل قالكێن هیكێن رەنگا ورەنگ،بهەڤیری و هندەك ئاخ ب سەردەریێ مالا و خانیان ڤە دكەت.
ل دەمێ تێشتێ،هەر مالەكا پەز هەی ماستی ب سەردەر وجیناراندا بەلاڤ دكەت و مالا ماست ژێرادچت،هندەك هیكا ددەتە وی كەسێ ماست ژێرا ئینای،وەك خەلاتێ وی.
پشتی خەلكێ گوندی ل نیشانگەهێن خاسا زیارەتی دبن،مال ب مال دگەرێن و جەژنا هەڤ پیرۆز دكەن.
زارۆك و گەنج وزەلام،ل كۆلانێن گوندی كۆم_كۆم دجڤیێن و گەلەك جۆرێن یاریا ب هیكا دكەن.
مالخۆیێن مالا دوو_سێ هیكا دگەل خۆ دبەنە ئاقاری ودخۆن،پاشی قالكێن وان دهاڤێژنە ناڤ دەخل و دانێ‌خۆ ژ بۆ بەرەكەتێ.