كارزان فه‌قى
پشتى 25ى ئیلۆنێ، گه‌فا هه‌ر تشته‌كێ ل قه‌واره‌‌یا هه‌رێما كوردستانێ ژ ئالیێ به‌غدا و وه‌لاتێن جیران وه‌كو توركیا و ئیرانێ دهاته كرن، هه‌ر ژ برسیكرنێ و دۆرپێچ و گرتنا ده‌رگه‌هێ جیهانێ ل هه‌مبه‌ر ڤێ هه‌رێمێ، خوه‌دێ خێرا ریفراندۆمێ بنڤیسیت كو بوویه به‌هانه‌یه‌ك كوردێن هه‌رێما كوردستانێ دۆست و دوژمنێن خوه‌یێن ئیراقێ و جیهانێ پێ ناسكرن، ئه‌وێن ل ته‌نگاڤیان ب خێزان ڤه دناڤا ئارامییا هه‌رێما كوردستانێ د نڤستن؛ نها ب هه‌موو ره‌نگه‌كى ل به‌غدا هه‌ولا كرێتكرنا ڤێ هه‌رێمێ دده‌ن، ئیدى ئه‌ڤه هه‌موو ببوو گڤاشه‌ك و ده‌نگێ نه‌رازیێ هژماره‌كا پارتێن كوردستانى ژى گڤاشه‌كا مه‌ترسیدارتر بوو ل سه‌ر حكومه‌تا هه‌رێمێ، ب وى ره‌نگى ل ده‌مێ ئالۆزیێن هه‌ردوو حكومه‌تێن به‌غدا و هه‌رێمێ، خوه‌نیشاندان ل ناڤخوه‌یا كوردستانێ هاتن كرن و گه‌له‌ك روودانێن نه خواستى ژێ په‌یدا بوون و ل داویێ ئاشكه‌را ژى بوو ئه‌و نه ژ بۆ داخوازیێن خه‌لكى بوون، به‌لكو مه‌ره‌مێن سیاسى هه‌بوون و هنده‌ك پارتێن بچووك خوه پێ مه‌زنكرن. ژ نوو من دڤێت بێژم چه‌وا ئه‌ڤ هه‌موو مه‌ترسی و گڤاشتنا ل سه‌ر هه‌رێمێ نه‌ما و نها به‌ره به‌ره ئه‌و قوناغ ب داوى دهێت و جۆره هێڤییه‌ك ژى ل ده‌ف خه‌لكێ كوردستانێ دروست دبیته‌ڤه، ل ڤێرێ ڤه ئه‌و سیاسه‌تا نه‌رم ب سه‌ركه‌فت و حكومه‌تا هه‌رێمێ و سه‌رۆكێ وێ شیان ب سه‌ر وان هه‌موو ئاسته‌نگان ده‌رباز بن كو ل پێش بزاڤێن وان یێن چاكسازیێ رێگربوون، بۆ ڤى ده‌مى نابیت ئه‌م ڤان گهۆرینان ژبیر بكه‌ین:
پێشتر ب هیچ ره‌نگه‌كى نابیت ناڤێ قه‌واره‌یێ هه‌رێما كوردستانێ ژ ئالیێ سیاسى یێن ئیراقێ هاتبا گۆتن، لێ ل داویێ حه‌یده‌ر عه‌بادى ل به‌غدا پێشوازى ل نێچیرڤان بارزانى كر كو سه‌رۆكێ حكومه‌تا وێ قه‌واره‌یێ یه و باس كێشه‌یێن ناڤبه‌را هه‌ولێر و به‌غدایێ هاته‌كرن.
پێشتر دناڤا سێزده خالێن په‌رله‌مانێ ئیراقێ هاتبوو بریاردان كو ئه‌گه‌ر ئه‌نجامێن ریفراندۆما سه‌ربه‌خۆییا هه‌رێما كوردستانێ نه‌هێته هه‌لوه‌شاندن؛ ب هیچ ره‌نگه‌كى نابیت حكومه‌تا ئیراقێ دانوستاندنێ ل گه‌ل حكومه‌تا هه‌رێمێ بكه‌ت، لێ بێى هه‌لوه‌شاندنا ئه‌نجامێ ریفراندۆمێ عه‌بادى نه‌چار بوو ل گه‌ل سه‌رۆكێ جڤاتا وه‌زیرێن هه‌رێمێ كۆم بیت و لژنه‌یێن خوه ژى بۆ هنارتنا مووچه‌یێن فه‌رمانبه‌رێن هه‌رێمێ ره‌وانه بكه‌ت.
پێشتر هیچ ئاماژه‌یه‌ك ژ بۆ ڤه‌كرنا گه‌شتێن ئاسمانیێن نێڤ ده‌وله‌تى ل هه‌ردوو فرۆكخانه‌یێن هه‌ولێر و سلێمانیێ نه‌بوون، لێ نها باس ده‌ستپێكرنا وان گه‌شتان ژى دهێته كرن.
پێشتر ئیران ب هه‌موو ره‌نگان دژى سیاسیێن هه‌رێمێ د ئاخفت هه‌تا وى راده‌ى هێزێن خوه ل سه‌ر سنورى كۆمڤه كربوون، لێ ل رۆژێن بۆرى ب فه‌رمى وان نێچیرڤان بارزانى و شانده‌كێ حكومه‌تێ ل ته‌هرانێ پێشوازیكر، گۆتنێن وان یێن نها ل گه‌ل نێچیرڤان بارزانى ب 180 پله‌یان ل گه‌ل گه‌فێن پشتى ریفراندۆمێ جیاوازبوون.
پێشتر ئیرانێ هه‌ردوو ده‌رگه‌هێن خوه‌یێن سنورى حاجى ئۆمه‌ران و په‌روێزخان ل سه‌ر هه‌رێمێ داخستن، ڤه‌كرنا وێ ژى ب مه‌رجێ هه‌لوه‌شاندنا ئه‌نجامێن ریفراندۆمێ ڤه هاتبوو گرێدان، لێ بێى كو حكومه‌تا هه‌رێمێ وێ مه‌رجى ب جهـ بنیت، نها ئه‌و ده‌رگه‌هـ ژى ڤه‌كرینه و هاتن و چوونا گه‌شتیارى و بازرگانى دناڤ دا ئاسى یه.
پێشتر گه‌فا هێرشكرنێ بۆ سه‌ر ده‌رگه‌هێ سنوریێ ئیبراهیم خه‌لیل ژلایێ سوپایێ ئیراقێ و ب هاریكاریا توركیا هه‌بوو و دخواستن ژى سێگۆشه‌یان ئیران- توركیا- سوریا ب سوپایێ ئیراقێ ب هێته راده‌ستكرن، لێ حكومه‌تا هه‌رێمێ ئه‌و ژى نه‌كر و شیا وێ په‌یوه‌ندییا ئالۆز و ئاماژه‌یێن شه‌رى ب دوماهى بینیت.
پێشتر دناڤخوه‌یا هه‌رێمێ بزاڤێن هه‌لوه‌شاندنا ڤێ كابینه‌یا حكومه‌تێ هه‌بوو، لێ داویێ ئه‌و حكومه‌ت ب بهێزى ده‌ركه‌ت و نها ژى بوویه تاكه رێكا ده‌ربازبوون ژ ڤێ قه‌یرانێ.
كه‌واته ئه‌ڤه هنده‌كن ژ وان گهورینێن كو پشتى كرنا ریفراندۆمێ و روودانێ 16ى ئكتۆبه‌رێ درووست بوون. ب ڤان گهورینان ژى به‌ره به‌ره ئه‌و بێ متمانه‌ییا دناڤبه‌را خه‌لك و حكومه‌تێ دا دروست بووى، به‌ره‌ف داویێ دچیت و ره‌نگه ب رێكه‌فتنا به‌غدا و هه‌ولێرێ ل سه‌ر هنارتنا مووچه‌یێن فه‌رمانبه‌ران ره‌وش وه‌كو جاران ئاسایى ببیت.